Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından son dönemeçte açıklanan vergi ve ceza borçlarına ilişkin yeni veriler, ekonomik gündemi yeniden odak noktasına taşıdı. Kamuoyuyla paylaşılan listelere göre, devlete 5 milyon TL’yi aşan vergi ve ceza borcu bulunan toplam 56 bin 86 mükellefin (kişi ve kurum) toplam borç tutarı 1 trilyon 507 milyar liraya ulaştı. Bu çarpıcı bilgi, Türkiye ekonomisinde vergi tahsilatındaki mevcut tabloyu bir kez daha gözler önüne serdi.
Borç rehberinde yer alan mükelleflerin 12 bin 311’i gerçek kişi, 43 bin 775’i ise tüzel kişi statüsünde bulunuyor. Öte yandan bu borçlu grupların sadece 10 bin 926’sı aktif (faal) mükellef olurken, **45 bin 160’ı aktivitelerini sonlandırmış (terk mükellef) statüsünde yer alıyor. Bu da, toplam borcun büyük bir kısmının faaliyeti sona ermiş yükümlülerden kaynaklandığını gösteriyor.
Açıklanan verilere göre:
Toplam ödenmemiş vergi ve ceza borcu: 1 trilyon 507 milyar TL
Faal mükelleflerin borç payı: Yaklaşık 263 milyar TL (%17,4)
Terk mükelleflerin borç payı: Yaklaşık 1 trilyon 245 milyar TL
Bu durum, tahsil edilemeyen alacakların ciddi oranda faaliyeti olmayan firmalardan kaynaklandığını ortaya koydu.
İki Ayrı Liste Yayınlandı
GİB’in açıklaması, iki ayrı liste üzerinden yapılmış durumda:
Vadesi geçmiş ve ödenmemiş vergi/ceza borçları listesi
Kesinleşmiş tarhiyatlara ait liste
Bu kapsamda, “kesinleşmiş ve 5 milyon TL’yi aşan” vergi ve cezalara ilişkin veriler de ayrı ayrı kamuoyu ile paylaşıldı.
En Yuksek Borçlu Kurumlar
Yayımlanan listelerde öne çıkan bazı yüksek tutarlı borçlar da dikkat çekiyor. Örneğin; Avrasya Sigara ve Tütüncülük Sanayi ve Ticaret AŞ’nin borcu 7,7 milyar TL’yi, Turktab Tütün Mamülleri Pazarlama ve Dağıtım AŞ’nin borcu 4 milyar TL’yi, Naksan Plastik ve Enerji Sanayi ve Ticaret AŞ’nin de 3,1 milyar TL’yi aşıyor. Bu rakamlar, büyük ölçekli şirketlerin dahi devlete olan borçlarının ne denli yüksek olduğunu gösteriyor.
Ekonomik Etkiler ve Tahsilat Sorunları
Uzmanlar, böyle yüksek tutarlı borçların tahsilat süreçlerindeki aksaklıkların ekonomik büyüme ve devlet bütçesi üzerindeki etkilerini tartışıyor. Özellikle terk mükelleflerden kaynaklanan büyük borç yükü, vergi tahsilat sistemlerinde olası reform ihtiyacını gündeme getiriyor.
Ayrıca bu gelişmeler, özel sektör ve yatırımcı güvenine de yansıyabilecek kritik bir ekonomik gösterge olarak değerlendiriliyor.
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın açıkladığı bu yeni vergi borcu listesi, sadece devletin alacak stokunu ortaya koymakla kalmıyor, aynı zamanda tahsilatın etkinliği, ekonomik aktivitelerin sürdürülebilirliği ve vergi sistemi reformu ihtiyacını tartışmaya açıyor.
