Son dönemde damacana su fiyatlarında yaşanan artış, vatandaşın bütçesini ciddi şekilde zorluyor. Ambalajlı içme suyu sektöründe peşi sıra gelen zamlar, ürünlerin maliyetiyle etiketi arasındaki uçurumun daha da büyümesine neden oldu. Ortalama satış fiyatlarının 150 TL civarına yaklaşması, özellikle 19 litrelik damacanalar için beklenen tarifelerin çok üstüne çıkılması halkta tepki yaratıyor.
FAİYAT ARTIŞLARINDA DİKKAT ÇEKEN TABLELOAR
Resmi tarifelerde 19 litrelik damacana suyun fiyatı 110 TL olarak belirlenmişken, piyasada eve teslim satışlarda bu miktar 135 TL’den başlayıp bazı markalarda 190-195 TL’ye kadar çıkabiliyor.
Araştırmalara göre satılan damacanaların içindeki suyun maliyeti yalnızca 1,5-3 TL arasında. Geri kalan tutar, ambalaj, pazarlama, dağıtım, lojistik ve hizmet bedellerinden kaynaklanıyor.
Damacana iadesi yapılmayan müşterilerden 250-300 TL’ye kadar depozito bedeli talep eden firmalar olduğu da gelen şikayetler arasında.
ZAMLARIN GEREKÇESİ VE TEPKİLER
Ambalaj maliyetlerinin, pazarlama giderlerinin, lojistik ve dağıtım masraflarının zamlanması sık sık gerekçe olarak gösteriliyor. Fakat birçok tüketici, bu gerekçelerin fiyat farkını açıklamaya yetmediğini düşünüyor.
Tüketiciler, “su zaten su; neden 150 TL’ye yaklaşmış?” sorusunu sormaya başladı. Sosyal medyada ve şikayet platformlarında, fiyatların bu kadar yükselmesinin kabul edilemez olduğu yönünde sesler yükseliyor.
TEDARİKÇİLER, YETİLİLER VE DENETİMLER
Su sektörü temsilcileri, maliyet artışlarının lojistik ve ambalaj kaynaklı olduğunu savunsa da eleştiriler artıyor.
Yetkililer, fahiş fiyat uygulayan firmalara karşı denetim ve yaptırım uygulanması çağrıları ile karşı karşıya.
Ambalajlı su üretimi, ithalat-ihracat ilişkileri, enerji maliyetleri, personel giderleri ve döviz kurundaki dalgalanmalar, sektör üzerinde baskı oluşturan diğer unsurlar olarak öne çıkıyor.
TÜKETİCİLER NE YAPABİLİR?
-
Farklı markaları kıyaslayın: Aynı litre için markalar arasında ciddi fiyat farkları var.
-
Toptan alım seçeneğini değerlendirin: “Gel-al” alımlarda fiyatlar eve teslim fiyatlarına kıyasla daha düşük olabiliyor.
-
Boş damacana iadesini unutmayın: Depozitoyu geri alabilmek için sızıntısız iade sistemi arayın.
-
Şikâyet kanallarını kullanın: Ticaret Bakanlığı, tüketici hakem heyetleri gibi kurumlara elektrik / su fiyatları üzerinden gelen hak ihlalleri bildirilmelidir.
Damacana su fiyatlarındaki bu sert yükseliş, temel ihtiyaç maddesinin bile “lüks tüketim” haline gelme riski taşıdığı bir tabloyu gözler önüne seriyor. Fiyatlarla maliyet arasındaki uçurumun kapanması, tüketicinin lehine sürdürülebilir bir piyasa düzenlemesiyle mümkün olabilir.